کهگیلویه ؛ این کوه زیبا وبا صلابت که در بعضی منابع بنام (نیل)نیز معرفی شده ودر 30کیلومتری شمال شرقی شهردهدشت مرکز شهرستان کهگیلویه واقع شده یکی از کوههای سلسله جبال زاگرس می باشد که با3850متر ارتفاع بعد از کوه دنا بلندترین کوه استان می باشد.یکی از شاخصه های زیبا ومثال زدنی کوه نیر طول زیاد (حدود 50 کیلومتر) ویکنواختی در ارتفاع آن می باشد. بطوریکه از منطقه جوی خانه شروع وتا بخش لوداب در شهرستان ببویراحمد ادامه می یابد.
یکی دیگر از جذابیت های کوه نیر واقع شدن در حد فاصل دو اقلیم متفاوت سردسیری و گرمسیری می باشد،بطوریکه در شمال این کوه با صلابت مناطق سردسیری جوی خانه،رودخانه سادات و لوداب واقع شده اند، ودردامنه های جنوبی این کوه شگفتانگیز
مناطق گرمسیری سرفاریاب ،پای بست ،مندان ، سواری، پشت چنار وپاده واقع شده اند.کوه نیر دارای پوشش گیاهی متنوع و بکر می باشد از جمله این گیاهان این کوه ناشناخته می توان به بلوط ، کارده ،تره کوهی ،جاشیر، گینه ، حلپه، برنجاس، ارزن،بنه ودهها گونه دیگر اشاره کرد.از گونه های جانوری کوه نیر نیز می توان به خرس قهوه ای، گراز ، بزکوهی ، کفتار، روباه اشاره کرد .
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: بافت تاریخی دهدشت (بلادشاپور) مرکز شهرستان کهگیلویه میراث ماندگار تاریخ صفویه در کمترین زمان ممکن مرمت می شود.
به گزارش ایرنا، روز یکشنبه 19 اسفندماه سال جاری قسمت های زیادی از کاروانسرای احیا شده بافت تاریخی دهدشت بلادشاپور مرکز شهرستان کهگیلویه میراث ماندگار تاریخ صفویه تخریب شد.
محمود باقری روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: طبق بررسی اولیه کارشناسان میراث فرهنگی، این تخریب به دلیل بارش نزولات آسمانی در ماه های اخیر صورت گرفته است.
وی با اشاره به اینکه هنوز گزارش رسمی از پایگاه تاریخی دهدشت به ادارهکل در خصوص تخریب قسمتی از کاروانسرای تاریخی دهدشت ارسال نشده است، افزود: امروز دوشنبه 20 اسفند ماه سال جاری جلسهای با حضور معاون میراث فرهنگی و کارشناسان این حوزه برگزار و تصمیمات لازم اتخاذ میشود.
باقری عنوان کرد: در چند سال اخیر اقداماتی از جمله تملک برخی خانههای درون بافت و زمینهای موجود صورت گرفته است.
وی ابراز داشت: واگذاری چهار بنای درون بافت از جمله کاروانسرا و حمام کهیار به صندوق احیا و ایجاد پایگاه پژوهشی از دیگر اقدامات مهم این ادارهکل در چند سال اخیر بوده است.
بافت قدیم شهر دهدشت بلادشاپور یکی از بزرگترین آثار دوره صفوی به لحاظ اهمیت بافت تاریخی و وجود بناهای ارزشمند سال های متمادی است که از سوی مسئولان خبرهای زیادی از احیای این بافت منتشر شده است.
بافت قدیمی بلاد شاپور با ۴۵ هکتار وسعت یکی از بزرگترین بافت های تاریخی کشور به شمار می آمد اما این بافت به دلایل توسعه شهرنشینی تخریب شد و هم اینک ۳۷ هکتار از این شهر قدیمی باقی مانده است.
براساس شواهد تاریخی موقعیت جغرافیایی این شهر به عنوان یکی از مراکز ست صفویان و تجارت با بنادر جنوبی ، نقش مهمی در اقتصاد و تجارت زمان خود داشته است.
وجود بیش از دو هزارخانه، مسجد، حمام، کاروانسرا و بازار بزرگ در این بافت قدیمی نشان از قدمت بالای آن است که روز به روز درحال نابودی و تخریب است.
در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت کاروانسرایی بهجا مانده از عصر طلایی صفویه وجود دارد، این بنا دارای 37 حجره و 30 ایوان در جلوی حجرهها بوده که دور تا دور حیاط بنا شدهاند.
چهار ایوان بزرگ در چهار گوشه آن به شکل متقارن وجود دارد که هر ایوان به سه یا چهار حجره راه دارد و این کاروانسرا محل بیتوته بازرگانان آن روزگار بوده است.
بلاد شاپور ، شهر هفت گنبد میراثی تاریخی در دل شهر دهدشت مرکز شهرستان کهگیلویه از ظرفیت های گردشگری مهم شهرستان است که تاکنون اقدام قابل توجهی برای معرفی و جذب گردشگر در این بافت صورت نگرفته است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از دهدشت، کهگیلویه عروس سرسبز و بهشت اکوتوریسم زاگرس است جغرافیای دیر آشنای این دیار، عرصه جولان شگفتیهای زیبای طبیعی و تاریخی بوده که نامش را از دلاورمردی مردانش گرفته است.
سبز نگینیاش روح را صفا و جسم را جلا میدهد و خستگی از تن رهگذران میزداید، تناوری درختان جنگلی آن به مردمانش مقاومت میآموزد و چمنزارهایش مناظری بیبدیل میآفرینند تا گردشگران و رهگذران همیشه آرزوی دیدار دوبارهاش را داشته باشند.
ادامه مطلب.
به گزارش پایگاه تحلیل و اطلاع رسانی صبح زاگرس ، بلاد شاپور (شهر هفت گنبد) در دهدشت مرکز شهرستان کهگیلویه یکی از شهرستانهای استان کهگیلویه و بویر احمد واقع شده که این شهرستان از شمال به شهرستانهای باغ ملک، ایذه، بویراحمد و از جنوب به شهرستان گچساران و بهبهان از غرب به شهرستان رامهرمز، و از شرق به شهرستانهای بویراحمد، نورآباد ممسنی و گچساران محدود می شود.
بافت قدیمی شهر دهدشت 60 هکتار وسعت در سال 1364 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت تاریخی رسید که به دلیل اینکه هفت امامزاده در هفت گوشه این شهر واقع شده است به شهر هفت گنبد نیز معروف شده است.
بلاد شاپور (شهرهفت گنبد) دارای آب وهوایی گرمسیری است و معماری آن نیز از معماری صفوی الهام گرفته، وفور منابع سنگ گچ در محل سبب استفاده فراوان از این ماده شده است و گچ بری ها و طاق و قوسها و کار بندیهای بسیار زیبا هنوز جان و نفس تازه ای به شهر می دهد به طوری که هر فرد آگاه به مسائل معماری و فرهنگی را مجذوب و متحیر می سازد.
ادامه مطلب را بخوانید
خبرگزاری مهر، گروه استان ها- بلاد شاپور شهری تاریخی است که تو را به تاریخ صفویه پیوند می دهد، شهری که اردشیر بابکان به یاد فرزندش شاپور نام بلاد شاپور برآن نهاد.
این شهر تاریخی به وسعت ۶۰ هکتار در کنار شهر دهدشت و در ضلع جنوبی شهر دهدشت قرار دارد و با سفر به این شهر می توان تاریخ را از لابلای حجره ها، کاروانسراها و مساجد به تماشا نشست.
این شهر که شهر قدیمی دهدشت است، بر اساس دست نوشته های تاریخی، بلاد شاپور نام داشت و توسط شاپور اول ساسانی، فرزند اردشیر اول ایجاد شده است.
شهر تاریخی بلاد شاپور در جنوب شهر دهدشت قرار داشته و در آن هفت بارگاه متبرکه، بازار، دو کاروانسرا، یک مسجد جامع، چهار حمام، دو حوزه علمیه و ارگ این شهر قرار دارد.
ادامه مطلب
در سندی که از عصر شاه عباس صفوی در سال 1086 هجری قمری به جا مانده نام این شهر قریهالدشت بوده که در زمان حکومت سلجوقیان به اوج رونق خود رسیده است.
با توجه به موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی این شهر و اینکه کوتاهترین راه میان بنادر جنوبی و اصفهان مرکز حکومت صفویان بود از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.
وجود راههای سنگفرش شده و پلهای متعدد و مرکزیت تجاری آن حکایت از این دارد که شاخههای فرعی جاده ابریشم از این شهر عبور میکرد.
شهری مذهبی و تجاری که در آمیختگی هنر و مذهب سبب خلق شاهکارهای شگفتانگیزی در آن شده است و وجود 7 امامزاده، 2 مدرسه، یک کاروانسرا، 4 مسجد، بازاری بزرگ و منازل مسی گواه بر این مطلب است.
بلادشاپور در 27 مرداد سال 1364 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و هم اکنون پرونده آن برای ثبت در یونسکو در دست بررسی است.
این بافت همچنین به دلیل وجود بارگاه 7 امامزاده در آن، به شهر "هفت گنبد" نیز مشهور است.
امامزاده جابر، امامزاده سلطان مهدی، امامزاده بیبیعصمت، امامزاده معصوم، امامزاده جعفر (پیرغازی)، حمام کهیار، حمام ضلع شرقی، حمام مسجد جامع (حمام محمد)، کاروانسرا، بازار امامزاده جابر، مسجد جامع، ارگ محمدخانی، مسجد مورک، قبر خضر نبی، برج دیدبانی، زائرسرای امامزاده معصوم، تجارتخانه، سه دختران، آب انبار و تعدادی از منازل مسی موجود در بافت از جمله بناهایی هستند که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدهاند.
سنگ لاشه، گچ، ساروج، خاک، نی و تنبوشه سفالی عمدهترین مصالح ساختمانی به کار رفته در بافت قدیم شهر دهدشت هستند.
باروی شهر
بررسی عکس هوایی قدیمی شهر نشان میدهد که بافت قدیمی شهر دهدشت دارای برج و باروی محیطی بوده و بخشی از آثار بارو در نزدیکی امامزاده بیبیعصمت در جنوب و نیز بخشی از آثار بارو بر فراز بلندیهای شماوه بر این، شهر حداقل دارای دو دروازه اصلی، یکی در میان باروی جبهه غربی و دیگری در سمت غربی یا ارگ قدیمی شهر در گوشه شمال شرقی بوده است.
ارگ قدیمی
بنای ارگ یا قلعه قدیمی شهر در بلندترین بستر شهر قدیم بر پا شده و دارای دو باروی جداگانه است که بخشهای دو گانه فضای ارگ را از یکدیگر جدا میساخته و ورودی آن رو به فضای شهر قدیم و در میان جبهه غربی ارگ بوده است. این بنا احتمالا به عنوان مرکز حکومتی شهر استفاده میشده است.
حمام کهیار عروس بناهای شهر هفت گنبد
حمام کهیار در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت به فاصله 40 متری از کاروانسرا قرار دارد. دارای دو بخش سربینه و گرمخانه همراه با سردرب، چاه آب و تون حمام است که بهوسیله راهروهای پیچدار به همدیگر راه دارند. در چهارگوشه صحن مرکزی و نیم گنبد آن رسمبندیهای هندسی متقارنی وجود دارد که پلان چهار گوش را به گنبد تبدیل کرده است و میتوان گفت حمام کاروانسرا عروس بناهای شهر هفت گنبد است.
آب انبار
این بنا در ضلع شرقی شهر هفت گنبد و در دامنه آبریز مشرف بر شهر به فاصله 120 متری از ارگ تاریخی دهدشت بنا شده که دارای 4 حوضچه پلکانی بوده که کف هر حوضچه نسبت به حوض قبل از خود برجستهتر است. پلان آن به شکل مستطیلی با مصالحی از گچ، سنگ و ساروج خاکستری که خاص زیرساختهای آبی شهر هفت گنبد بوده ساخته شده است. این بنا مهمترین آب انباری است که در دوره صفویه برای آب آشامیدنی ارگ ایجاد شده است.
کاروانسرا
در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت کاروانسرایی به جا مانده از عصر طلایی صفویه وجود دارد، این بنا دارای 37 حجره و 30 ایوان در جلوی حجرهها بوده که دور تا دور حیاط بنا شدهاند. 4 ایوان بزرگ در چهارگوشه آن به شکل متقارن وجود دارد که هر ایوان به سه یا چهار حجره راه دارد. این کاروانسرا محل بیتوته بازرگانان آن روزگار بوده است.
بازار
مجموعه بازار شهر تاریخی دهدشت از کاروانسرا تا ارگ تاریخی به طول یک کیلومتر امتداد داشته که دو بخش شرقی و غربی شهر را به همدیگر وصل میکرد. این بازار یکی از شاهرگهای مهم است که تمامی معابر اصلی به آن راه داشته و بیشتر بناهای عامالمنفعه از جمله کاروانسرا، حمامها، امامزادهها، مدرسهها و بناهای مسی و تجارتی در مسیر آن تأسیس شدهاند.
با توجه به موقعیت استراتژیکی شهر دهدشت در آن زمان، این بازار یکی از بازارهای فعال و مهم در منطقه جنوب و جنوب غربی ایران بوده که با کشورهای حوزه خلیج فارس و هند و چین ارتباط داشته است.
بناهای مذهبی
در زمانهای گذشته افرادی که به نام نیکو شهرت داشتند و نزد مردم از احترام و تقربی برخوردار بودند، حتی پس از مرگ نیز فراموش نمیشدند و با ساختن مزارهای باشکوه بر آرامگاه آنان یاد و نامشان باقی میماند و مردم نیز به زیارت قبرشان میرفتند.
معمولا مقبره امامزاده در شهر دهدشت همچون جاهای دیگر از یک بنای گنبدی شکل تشکیل شده که قبر امامزاده در زیر گنبد اصلی قرار گرفته است. این امامزادهها همچنین دارای شبستانهایی برای بر پایی نماز و دیگر مراسم مذهبی هستند. درکنار این امامزادهها به علت اینکه زائران از نقاط مختلف میآمدند یک یا چند کاروانسرا و حمام وجود داشته است.
امامزاده پیرغازی
در محله رواق از بافت تاریخی دهدشت، بنای امامزاده پیرغازی بصورت تک بنایی باقی مانده است، این بنا قابل مقایسه با گنبد دانیال شوش و امامزاده عبدالله شوشتر و امامزاده محمود سر تنگ پیرزال دهدشت است و احتمالا متعلق به دوره سلجوقی است.
امامزاده معصوم
بقعه امامزاده معصوم در جنوب بافت و به فاصله 100 متری جنوب مسجد جامع و در غرب حمام ضلع شرقی بافت قرار دارد. پوشش گنبدی امامزاده بخاطر حجم و ارتفاع آن از نقاط مختلف بافت پیدا است و به عنوان شاخص و نقطه عطفی در بافت قدیم است، این بنا یکی از بناهای به جا مانده از دوره ایلخانیان و دارای قبری منسوب به امامزاده معصوم است.
امامزاده جابر انصاری، امامزاده ابراهیم، امامزاده سلطان مهدی، امامزاده معصوم و امامزاده سه دختران از دیگر بناهای مذهبی شهر هفت گنبد است.
لی شهر دیده شده است.
سجد جامع
مسجد جامع کهن ترین مسجدی است که در ضلع شرقی بافت قدیم دهدشت و بین دو محور اصلی شهر (بازرا و معبر شمالی) قرار دارد. به نظر میرسد که این مسجد از اولین مساجد شهر تاریخی هفت گنبد است که قدمت آن احتمالا به قبل از دوره صفویه برمیگردد.
مسجد مورک
مسجد مورک نیز در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت قرار دارد که در اوایل دوره صفویه بنا شده و شبستان آن اقتباسی از مساجد اولیه دوره اسلامی در منطقه جنوب کشور است.
قدمگاه خضرنبی
در جنوب غربی دهدشت بقعهای معروف به بقعه خضر نبی وجود دارد، این زیارتگاه که جایگاه حاجتخواهان و معتقدان محلی است دارای ساختمان ده ضلعی کوچکی بوده که چندین بار مرمت و بازسازی شده است.
سفالینههای دهدشت بر اساس یافتههای باستان شناسی
در کاوش شهر قدیم دهدشت قطعات چینی آبی و سفید، اشیاء شیشهای، اشیاء سنگی، مهرهای ریز و درشت و سکههایی از جنس مس بدست آمده است. شکل ظروف متنوع بوده و بشقاب،کوزه، خمره، بطری، ابریق، پیاله و کاسههای بزرگ از متداولترین آنها است. همچنین تعدادی تکههای ظروف سفالینه سلادون به رنگ سبز در کاوش بدست آمده است.
سفالینههای یافت شده درکارگاههای کاوش شهر قدیم دهدشت نشان میدهد که مربوط به دوره صفویه هستند و گاهی قطعاتی از بعضی خرده سفالها پیدا شده که نشان از اوایل دوره صفویه وحتی پیش از آن دارد.
سیاوش زمان امروز در گفتوگو با خبرنگار فارس در کهگیلویه،اظهار داشت: این شهرستان به لحاظ قدمت تاریخی و آثار کهن رتبه نخست استان کهگیلویه و بویراحمد را دارد.
رئیس میراث فرهنگی و گردشگری کهگیلویه تصریح کرد: شهرستان کهگیلویه به عنوان مهد تمدن و فرهنگ استان معرفی شده و قرار است در سفر هیئت دولت به استان به تصویب برسد.
زمان با اشاره به آثار تاریخی کهگیلویه از بافت 45 هکتاری قدیم دهدشت به عنوان مهمترین ابنیههای کهن نام برد و گفت: این بافت دارای آثاری از قبیل حمام،کاروانسرا،بازار،مسجد و امامزادگان است.
این مسئول تصریح کرد: پل قلعهرئیسی از آثار به جا مانده دوره قاجاریه نیز در ضلع غربی مرکز قلعهرئیسی از دیگر آثاری است که شامل محل اسکان خدمتگزاران،انبار علوفه،غلات و اصطبل،و طبقه بالا جایگاه حاکمنشین،خانواده آنان و همچنین دیدهبان و محافظان بوده است.
زمان به پل تاریخی قلعهدختر اشاره و تصریح کرد: این اثر تاریخی یادگاری از دوره سلجوقی بوده و یکی از شاخههای فرعی جاده ابریشم است که در ارتباط شمال به جنوب کشور نقش بسزایی داشته است.
به گفته زمان، بقایای آثار معماری در بخشهایی از بافت فعلی روستای طولیان و قلعه ضرغامآباد،قلعه سرپری،بافت تاریخی روستای چنگلوا از جمله آثار تاریخی شهرستان کهگیلویه است.
درباره این سایت